Nhóm bệnh lý về tai mũi họng là một vấn đề phổ biến ở mọi độ tuổi, đặc biệt là ở trẻ em. Các nguyên nhân chính gây ra bệnh này bao gồm sự thay đổi trong thời tiết, khí hậu, vệ sinh môi trường, và tiếp xúc với khói bụi. Các bệnh lý thường gặp trong lĩnh vực tai mũi họng bao gồm viêm tai giữa, viêm họng, viêm xoang, viêm amidan và viêm mũi dị ứng.
1. Các bệnh tai mũi họng thường gặp
Có rất nhiều bệnh liên quan tai mũi họng, sau đây là 5 loại bệnh phổ biến thường gặp:
1.1 Viêm tai giữa:
Viêm tai giữa thường là do sự nhiễm trùng của các tác nhân bệnh lý như virus, vi khuẩn hoặc nấm. Streptococcus pneumoniae thường là vi khuẩn gây ra viêm tai giữa phổ biến nhất, nhưng cũng có các tác nhân khác như Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influenzae và Moraxella catarrhalis. Đối với thanh thiếu niên và người trẻ, Haemophilus influenzae thường là nguyên nhân chính của viêm tai nhiễm trùng.
Ngoài ra, các loại virus như virus hợp bào hô hấp (RSV) và virus gây cảm lạnh thông thường cũng có thể gây ra viêm tai giữa bằng cách làm tổn thương hệ thống miễn dịch tự nhiên của đường hô hấp.
Viêm tai giữa thường xuất hiện ở trẻ em, chiếm khoảng 10-20% trong độ tuổi nhà trẻ và mẫu giáo. Thời điểm phổ biến nhất để mắc bệnh là vào mùa giao mùa từ tháng 9 đến tháng 10. Bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Triệu chứng điển hình của viêm tai giữa bao gồm đau tai, sốt cao, đau đầu, chán ăn, tiêu chảy, nôn mửa, và có thể dẫn đến sự kém nhạy cảm với âm thanh. Có thể xảy ra biến chứng nghiêm trọng như thủng màng nhĩ, dẫn đến mất thính lực hoàn toàn. Để phòng ngừa bệnh này, cách tốt nhất là giữ cơ thể ấm áp trong thời tiết lạnh, tránh xa khỏi khói thuốc lá, cho trẻ bú mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời, và giữ cho trẻ ở tư thế thẳng lưng khi cho bé bú bình đồng thời tuân thủ lịch tiêm chủng quốc gia.
1.2 Viêm họng:
Viêm họng là một trong những vấn đề tai mũi họng phổ biến nhất. Nó có thể chia thành ba loại: viêm họng trắng, viêm họng đỏ và viêm họng loét. Thời tiết chuyển mùa thường làm tăng nguy cơ viêm họng, và bệnh này có thể ảnh hưởng đến mọi độ tuổi. Triệu chứng bao gồm đau họng, sốt, nước mắt dịch nhầy từ mũi, ngạt mũi, và ho.
1.3 Viêm xoang:
Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc mũi và các xoang cạnh mũi, có nhiều nguyên nhân như nhiễm khuẩn, virus, dị ứng, hoặc nấm. Bệnh thường phổ biến ở trẻ em dưới 6 tuổi và có thể chia thành viêm xoang cấp tính và mãn tính. Người mắc viêm xoang mãn tính dễ tái phát và gặp nhiều biến chứng nguy hiểm hơn. Triệu chứng bao gồm đau mặt, ngạt mũi, giảm khả năng ngửi, và ho. Đây cũng là một dạng bệnh tai mũi họng rất phổ biến.
1.4 Viêm amidan:
Amidan đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn và vi rút gây bệnh bằng cách sản sinh ra kháng thể. Tuy nhiên, amidan có thể trở nên viêm nhiễm khi có sự xâm nhập quá mức của vi khuẩn và virus, gây tải nặng cho nó. Viêm amidan có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, nhưng trẻ em và thanh thiếu niên thường là những người dễ mắc bệnh nhất.
Trong giai đoạn cấp tính của viêm amidan, triệu chứng thường bao gồm đau họng, sốt, chảy nước mũi, sưng to của amidan, và viêm đỏ vùng họng. Bệnh nhân viêm amidan mạn thường trải qua cảm giác đau nhức ở vùng họng, đôi khi có hiện tượng ho khan, tiếng khàn, và hơi thở có mùi kháng.
Những triệu chứng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi bệnh chuyển sang giai đoạn mãn tính. Trong giai đoạn nặng, nếu viêm amidan tái phát nhiều lần trong năm, amidan có thể sưng to đến mức cản trở quá trình ăn uống, gây khó thở và dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, trong trường hợp này, phẫu thuật cắt bỏ amidan có thể là cách điều trị cần thiết.
1.5 Viêm mũi dị ứng:
Viêm mũi dị ứng là căn bệnh phổ biến nhất trong các vấn đề tai mũi họng. Nguyên nhân có thể là thời tiết, môi trường, nấm mốc, hoặc yếu tố cá nhân. Nếu không được điều trị, nó có thể trở thành bệnh mãn tính và gây ra triệu chứng như nghẹt mũi, đau đầu, và khó thở.
2. Phòng bệnh tai mũi họng:
- Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm để ngăn chặn việc lây truyền vi khuẩn và virus vào mũi và miệng.
- Tránh tiếp xúc với người bị bệnh: Hạn chế tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh tai mũi họng nếu có thể, đặc biệt là trong mùa dịch.
- Tiêm phòng: Tuân thủ lịch tiêm phòng và tiêm đầy đủ các loại vắc xin cần thiết để ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm, ví dụ như vắc xin cảm cúm và vắc xin viêm não mô cầu.
- Giữ khoảng cách xã hội: Trong thời kỳ dịch bệnh, duy trì khoảng cách xã hội để giảm nguy cơ lây truyền các bệnh truyền nhiễm.
- Sử dụng khẩu trang: Khi bạn phải tiếp xúc với người khác hoặc ở nơi công cộng, đội khẩu trang để bảo vệ mình và người khác khỏi các giọt bắn nước bọt có thể chứa vi khuẩn và virus.
- Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt trong thời tiết lạnh, đảm bảo mình luôn ấm áp bằng cách mặc đủ áo ấm và che kín miệng và mũi.
- Tránh tiếp xúc với khói thuốc lá: Khói thuốc lá có thể kích thích và làm tổn thương niêm mạc tai mũi họng, nên tránh tiếp xúc với môi trường có khói thuốc.
- Ăn một chế độ dinh dưỡng cân đối: Hãy ăn nhiều rau và trái cây để cung cấp dưỡng chất cho hệ thống miễn dịch của bạn và duy trì sức kháng tốt.
- Tập thể dục và duy trì sức khỏe tốt: Luyện tập thường xuyên giúp tăng cường sức kháng của cơ thể và giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Uống đủ nước và tránh khô họng: Giữ cho cơ họng luôn ẩm và tránh tiếp xúc quá lâu với không khí khô.
- Hạn chế tiếp xúc với dị ứng: Nếu bạn có dị ứng, cố gắng hạn chế tiếp xúc với các chất gây dị ứng như phấn hoa hoặc bụi mốc.
- Dinh dưỡng cho trẻ em: Nếu bạn có trẻ nhỏ, hãy nuôi dưỡng họ đúng cách, bú mẹ ít nhất 6 tháng đầu đời và tuân thủ lịch tiêm phòng.
